Jak skutecznie radzić sobie z upałam

Całkiem niedawno mogliśmy doświadczyć iście tropikalnych temperatur. Dawały się we znaki wszystkim, i pełno- i niepełnosprawnym. W poniższym tekście omawiamy, co warto robić, aby zminimalizować dokuczliwość i skutki upałów. Dominik Rymer, wózkowicz, instruktor aktywnej rehabilitacji daje wskazówki uwzględniające szczególnie potrzeby osób niepełnosprawnych. 

Rozmawiała i zalecenia spisała Dominika Miros.

Pierwszą, podstawową rzeczą jest odpoczynek. W miarę możliwości osoba poruszająca się na wózku powinna zrezygnować z wysiłku fizycznego. Jeśli jest on jednak konieczny, należy tak sobie rozplanować czas, by mieć czas na przerwy i nie przemęczyć organizmu. Po wysiłku fizycznym wskazane jest zażywanie chłodnych kąpieli bądź prysznica, by ochładzać organizm.  W przypadku dużego wysiłku fizycznego, który może powodować skurcze mięśni, należy odpocząć i przyjmować napoje glukozowo – elektrolitowe. Przeciętna ilość spożytej wody to 2. l. dziennie.  Dobrze jeśli są to płyny zawierające dużą ilość elektrolitów, szczególnie istotny jest potas (bardzo dobrym jego źródłem jest sok pomidorowy). Warto zrezygnować  z  alkoholu; może on powodować obniżenie ciśnienia, a co za tym idzie omdlenia i zasłabnięcia. Na liście możliwych wykluczeń powinny znaleźć się także napoje z kofeiną (kawa i cola). Posiłki powinny być chłodne, potrawy lekko solone;  owoce i warzywa z  dużą zawartością potasu, lekkostrawne, by nie odczuwać zbytniego zmęczenia. Z powodu problemów z układem krążenia, można spodziewać się częstych spuchnięć kończyn. W takich przypadkach należy w miarę możliwości zrezygnować z siedzenia na wózku i regularnie odpoczywać. Dobrze jest, jeśli taki odpoczynek odbywa się w nogami uniesionymi powyżej linii ciała, by woda z dolnych kończyn mogła swobodnie spływać do organizmu.

Jednak najwięcej problemów podczas upałów sprawia osobom niepełnosprawnym termoregulacja, czy właściwie - jej brak.  Osoby po urazie rdzenia kręgowego po prostu nie pocą się. Aby zatem  obniżyć temperaturę ciała zaleca się im kąpiele wodne bądź korzystanie ze spryskiwaczy do ciała; można powiedzieć, że ciało osoby niepełnosprawnej  „gotuje się w środku”.
Trzeba pamiętać o tym, aby nie ograniczać ilości wypijanej wody, ponieważ brak wody może powodować udar cieplny. Objawami mogą być  m.in. zawroty głowy, utrata przytomności, silne bóle głowy, mdłości.  W takich przypadkach należy zastosować okłady, podaje się lekko soloną wodę, należy umieścić osobę w chłodnym miejscu, ułożyć nogi tak, aby znajdowały się powyżej linii ciała, rozpiąć ubranie, aby ułatwić  oddychanie. Ze standardowych wskazań należy wspomnieć także, podobnie jak w przypadku osoby pełnosprawnej o niewychodzeniu z domu w godzinach między 11. a 15. Konieczne jest nakrycie głowy, a także jasne ubrania, które nie przyciągają promieni słonecznych.

Warto unikać długotrwałego siedzenia na wózku, które może powodować puchnięcie nóg i pogłębianie żylaków.  Ważne jest także dostosowanie pomieszczeń do wysokich temperatur. Zaleca się zasłanianie okien, by ograniczyć ilość wpadających promieni słonecznych. Pożądane jest wietrzenie pomieszczeń, ale raczej w nocy, kiedy temperatura powietrza spada. Kluczową rolę spełnia klimatyzacja bądź wiatraczki, wtedy z kolei należy pozamykać drzwi i okna. Kiedy upał przekracza 35 st. C, wentylatory i wiatraczki mogą okazać się niewystarczające, wtedy należy zastosować wspomniane już kąpiele wodne, skutecznie obniżają temperaturę ciała.